Μετά το θάνατο τι συμβαίνει;

Έτσι, ανάλογα με το σημείο του πλανήτη στο οποίο έχεις γεννηθεί, τους ανθρώπους που έχεις συναναστραφεί, τις ιστορίες που έχεις ακούσει και τα βιβλία που έχεις διαβάσει, μπορεί να πιστεύεις ότι:

Α. Οι καλοί άνθρωποι πηγαίνουν στον παράδεισο, οι κακοί στην κόλαση

Όλες σχεδόν οι θρησκείες του πλανήτη συμφωνούν σε ένα πράγμα: Στην ύπαρξη μεταθανάτιας ζωής. Οι μεγαλύτερες εξ αυτών, τώρα, συμφωνούν και στην «ανταμοιβή», και αντίστοιχα την «τιμωρία», για όσα έκανες ή δεν έκανες σε αυτήν τη ζωή, υπό τη μορφή αιώνιας ή μη ευτυχίας, κι αντίστοιχα αιώνιας ή μη δυστυχίας, στην επόμενη. Η αιωνιότητα της κατάστασης εξαρτάται συνήθως από τη δημοκρατικότητα της θρησκείας: Η χριστιανική κόλαση είναι αιώνια, ενώ το κάρμα σου ως ινδουιστής έχεις σε μερικές έξτρα ζωές την ευκαιρία να το φτιάξεις.

Οι κανόνες, βέβαια, είναι λίγο πιο περίπλοκοι από αυτήν την απλουστευμένη εξήγηση. Η χριστιανική διδασκαλία, για παράδειγμα, λέει ότι έχεις την ευκαιρία να μετανοήσεις για τις αμαρτίες σου, και να βρεθείς, τελικά, στον παράδεισο, παρ’ ότι υπήρξες κακός άνθρωπος σε αυτήν την ζωή. «Παραθυράκι» που γεννά την εύλογη απορία, αν ο Χίτλερ συνειδητοποίησε, ας πούμε, λίγο πριν πεθάνει, το λάθος του να ψήνεις ανθρώπους σε ξυλόφουρνους , αυτήν την στιγμή πίνει κόκκινο κρασί σε έναν κήπο με τριανταφυλλιές, με έναν εξίσου μετανοημένο Μιλόσεβιτς;

Β. Προχωράς σε ένα τούνελ, βλέπεις το σώμα σου από ψηλά, και πληροφορείσαι ότι το νόημα της ζωής είναι η αγάπη

Ή τουλάχιστον αυτό (σε διάφορες παραλλαγές) ισχυρίζονται όσοι υποτίθεται πως πέθαναν και γύρισαν πίσω –έζησαν, δηλαδή, μία “near death experience”, όπως λέγεται. Αντικείμενο πολυετών ερευνών –οι οποίες συγκλίνουν ανησυχητικά προς το συμπέρασμα ότι πρόκειται απλώς για ψευδαισθήσεις– οι εμπειρίες αυτές έχουν απασχολήσει ψυχολόγους και ψυχίατρους, μεταξύ των οποίων ο Dr. Raymond Moody, ο οποίος κατέγραψε τις μαρτυρίες 150 ατόμων που «επέστρεψαν από την άλλη πλευρά», καταλήγοντας στις εννέα συχνότερες μεταθανάτιες εμπειρίες:

Το άκουσμα δυσάρεστων ήχων, το αίσθημα γαλήνης και έλλειψης πόνου, η εξω-σωματική εμπειρία, η αίσθηση ότι ταξιδεύεις μέσα σε τούνελ, η αίσθηση ότι ανυψώνεσαι στα ουράνια, οι εικόνες ατόμων, συχνά νεκρών συγγενών, η συνάντηση με ένα ανώτερο ον, οι αποσπασματικές εικόνες ανασκόπησης της ζωής και η απροθυμία επιστροφής στη ζωή αυτήν.

Γ. Δεν γίνεται τίποτα

Η γέννηση είναι η αρχή, ο θάνατος το τέλος. Ενδιάμεσα υπάρχει η ζωή. Πριν και μετά τίποτα. Όσο τρομακτική, απόλυτη ή δύσπεπτη και αν ακούγεται, η συγκεκριμένη θεωρία κερδίζει τα τελευταία χρόνια οπαδούς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι, αν βγάλεις τον θάνατο από το θρησκευτικό / πνευματικό του πλαίσιο –αν με άλλα λόγια δεν πιστεύεις σε καμία θρησκεία– δεν υπάρχει καμία ένδειξη ή έστω υπόνοια συνέχισης. Τα ζωτικά όργανα παύουν να λειτουργούν, άρα τίποτα δε σε κρατά σε αυτό το σύμπαν –ούτε σε κανένα άλλο. Απλά σταματάς να υπάρχεις. Μετά δεν γίνεται τίποτα. Ναι, ακούγεται τρομακτικό.

Δ. Δεν ξέρουμε, και δεν θα μάθουμε ποτέ

Από τον Δία που έριχνε κεραυνούς όταν θύμωνε, μέχρι τους εξωγήινους που ταξίδεψαν στα πέρατα του σύμπαντος κι έφτασαν μέχρι τη Γη απλά και μόνο για να στήσουν μερικά παράξενα οικοδομήματα (πυραμίδες, moai, γραμμές Nazca κ.λ.π.) και να ξαναφύγουν, ο άνθρωπος διακατεχόταν πάντοτε από την παρόρμηση να εξηγεί με αυθαίρετες θεωρίες οτιδήποτε δεν μπορούσε να κατανοήσει.

Καθώς το ανθρώπινο γένος εξελίσσεται κι η επιστήμη προοδεύει στο πέρασμα των χιλιετιών, μπορούμε (;) να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα φτάσουμε στο σημείο όπου συνειδητοποιείς πως κάποια πράγματα σε ξεπερνούν, και πως ο φωτεινός παντογνώστης υπάρχει μόνο στα μάτια των παιδιών. Μετά το πέρας της ενηλικίωσης, το να πιστεύεις ότι υπάρχουν απαντήσεις για τα πάντα είναι τουλάχιστον αφελές.